Czas lata, który obfituje w warzywa i owoce trwa krótko. Jednak przy odrobinie zaangażowania możemy tymi smakami cieszyć się niemal okrągły rok. Sekret tkwi w umiejętnych przetwarzaniu zarówno ogórków, kalafiorów czy superowoców jagodowych.
Najstarszą metodą jest kiszenie. Kiedyś było czymś normalnym, że gospodynie w środku lata robiły ogórki czy kiszoną kapustę. Czasowo moda na to minęła ale na szczęście ponownie wraca do łask. Repertuar warzyw nadających się do kiszenia jest dużo szerszy niż ten wspomniany. Warto pokusić się o ukiszenie kalafiora, rzodkiewek czy marchewki. Będą doskonałym dodatkiem do śniadaniowych kanapek czy jako surówka do obiadu. Kiszenie z jednej strony pozwala nam cieszyć się letnimi warzywami długi czas a z drugiej strony delektować ich zupełnie innym smakiem ale też wartością odżywczą. Proces kiszenia opiera się o fermentację mlekową przy udziale bakterii kwasu mlekowego. Nie musimy ich nigdzie kupować, wystarczy zalać warzywa roztworem wody i soli a wspomniane bakterie w warunkach beztlenowych same zaczną się namnażać. Tak przetworzone warzywa są w naszej diecie naturalnym probiotykiem i dostarczają jelitom „dobrych bakterii”. Poza tym zasilają organizm w witaminę A, C, E, K. Ciekawym rozwiązaniem jest też kiszenie owoców. Nadają się do tego jabłka, gruszki czy śliwki. Warto spróbować.
Inną metodą utrwalania sezonowych warzyw i owoców jest mrożenie. Prawidłowo przeprowadzony proces w warunkach domowych czy przemysłowych przynosi stosunkowo małe straty składników odżywczych (witamina C – 40 %., wit. B1 – 10- 20 %., wit. B2 – 10 %., karoten – 5-30 %).
Zaleca się by warzywa blanszować (przelać wrzątkiem) przed mrożeniem. Taki zabieg powoduje inaktywację enzymów oraz zniszczenie części drobnoustrojów. Dodatkowo zblanszowany np. zielony groszek podczas mrożenia zachowuje swoją intensywną barwę. W przypadku owoców zamiast użycia wysokiej temperatury stosuje się sok z cytryny.
Mrożonki są także łatwo dostępne w sklepach. Obserwacje pokazują, że Polacy jedzą ich mało prawdopodobnie z obawy, że ich wartość jest niska. Nic bardziej mylnego, mrożenie to najlepsza metoda utrwalania większości warzyw i owoców. Surówce, które trafiają do mrożenia są skupywane w środku sezonu, kiedy ich cena jest najniższa ale też smak najlepszy. Sięganie po mrożonki jest lepszym rozwiązaniem niż kupowanie świeżych owoców i warzyw poza naturalnym ich sezonem. Zimą maliny, truskawki czy borówki są z reguły sprowadzane z daleka. Ich smak znacząco odbiega od naszych przyzwyczajeń a też ilość witamin czy przeciwutleniaczy jest niższa. To wszystko spowodowane jest intensywnym wzrostem z użyciem nawozów i dojrzewaniem owoców w sztucznych warunkach.
Popularne jesienią i zimą są przetwory owocowe czyli dżemy, konfitury, powidła czy soki. To kolejny zabieg przetwarzania, który pozwala nam cieszyć się smakiem owoców. Możemy zrobić je sami ale także wybrać sklepowe. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj skład takich produktów. Niestety często mają w sobie dużo cukru lub słodzików.
Lepszym rozwiązaniem wydaje się sięganie po przetwory owocowe od małych, lokalnych dostawców. Tradycyjne receptury dają gwarancję lepszego smaku, mniejszej ilości cukru czy czasem nawet zupełnie są go pozbawione. Jako dietetyk zachęcam wybierać „owocowe smarowidła” czy soki z polskich super owoców jak malina, truskawka, borówka, jagoda kamczacka, aronia czy agrest. Mają one najwyższy potencjał antyoksydacyjny co pozytywnie wpływa na odporność i chroni przed nadciśnieniem czy chorobami nowotworowymi.
Podsumowując, okres jesieni i zimy nie zwalnia nas z jedzenia mniejszej ilości warzyw i owoców. Warto w tym czasie korzystać z przetworów, kiszonek i mrożonek, które umożliwiają dowóz potrzebnego błonnika, witamin i składników mineralnych. Jeśli nie mamy możliwości przygotować ich samodzielnie to uważnie czytając skład jesteśmy w stanie znaleźć wysokiej jakości przetwory w sklepach. Zdrowe nawyki żywieniowe powinny trwać ciągle a pora roku nie jest przeszkodą.
* * *
Patenty na przetwarzanie
Jakim sposobem poza sezonem letnim utrzymać wysokie spożycie warzyw i owoców? Rozwiązaniem jest zrobienie przetworów z których można korzystać przez całą zimę i wczesną wiosną. Sprawdź które owoce i warzywa nadają się do zamknięcia w słoiku i poddaniu go pasteryzacji, które można ukisić a które zamrozić?
SPOSOBY NA PRZETWARZANIE WARZYW I OWOCÓW
PRZETWARZANIE WARZYW I OWOCÓW | ||
Kiszonki | Mrożonki | Przetwory |
Ogórki Kapusta Kalafior Rzodkiewki Cukinia Kabaczki Marchew Buraki Pomidory Czosnek Kalarepa Papryka Szparagi Jabłka Gruszki Śliwki | Kalafior Brokuł Fasolka szparagowa Zielony groszek Marchew Pietruszka Seler Dynia Szpinak Pieczarki Zioła Truskawki Maliny Borówki Porzeczki Aronia Śliwki Wiśnie | Prawie wszystkie polskie warzywa i owoce |
KISZONKI
Czego potrzebujesz?
Jak to zrobić?
- Surowce (warzywa lub owoce) jędrne bez uszkodzeń
- Zalewa w proporcji: 1 L wody, 20 g soli (zalewa)
- Czyste, niewyszczerbione słoiki z nakrętkami
- Dodatki do kiszenia warzyw: baldachimy kopru, czosnek, liść laurowy, korzeń chrzanu, liść chrzanu, liść malin/czarnych porzeczek
- Dodatki do kiszenia owoców: werbena, rozmaryn, cynamon, kardamon, goździki, imbir, miód
Większe surowce jak kalafior czy gruszki pokroić na mniejsze cząstki. Składniki ułożyć ciasno w słoiku. Wlać do słoików ostygniętą do temperatury pokojowej zalewę tak by zakryła wszystkie warzywa lub owoce. Nic nie może wypływać ponad zalewę dlatego warto docisnąć nasze kiszonki spodkiem. Słoik odstawić na kilka dni w ciepłe miejsce. Po tym czasie wstawić do lodówki by powstrzymać proces kiszenia.
Przepisy
Kiszony kalafior
- 1 kg różyczek kalafiora
- 4-5 ząbków czosnku obranych ze skórki
- Kawałek korzenia chrzanu
- 2-3 baldachimy kopru
- 4 ziarenka ziela angielskiego
- 2-3 listki maliny lub porzeczek (opcjonalnie)
- 1 litr wody
- 20 g soli
- 1 łyżeczka cukru (opcjonalnie, kalafior wówczas będzie twardszy)
Przygotować zalewę. Zagotować 1 litr wody i rozpuścić w nim 20 g soli, odstawić do ostygnięcia. Na dnie słoików (lub jednego dużego) ułożyć ząbki czosnku, obrany korzeń chrzany, ziele angielskie, koper praz listki malin/porzeczek. Następnie ciasno ułożyć różyczki kalafiora. Wlać chłodną zalewę, docisnąć kalafiora spodkiem by nie wypływał ponad powierzchnię zalewy. Odstawić w ciepłe miejsce na kilka dni. Gdy się ukisi zakręcić słoik i wstawić do lodówki.
Kiszone jabłka
- 1 kg jabłek
- 1,5 łyżeczki goździków
- 3 gałązki estragonu
- Kawałek imbiru w plasterki
- 1 litr wody
- 20 g soli
Przygotować zalewę. Zagotować 1 litr wody i rozpuścić w nim 20 g soli, odstawić do ostygnięcia. Jabłka umyć, nie obierać. Pokroić na połówki lub ćwiartki, wkroić gniazdo nasienne. Owoce ułożyć ciasno w słoikach lub w jednym dużym słoiku. Dodać goździki, estragon i pokrojony w plasterki imbir. Wlać chłodną zalewę, docisnąć owoce spodkiem by nie wypływały ponad powierzchnię zalewy. Odstawić w ciepłe miejsce na kilka dni. Gdy się ukiszą zakręcić słoik i wstawić do lodówki. Takie jabłka mogą być składnikiem faszerowanej kaczki, sprawdzą się też jako składnik sałatki lub samodzielna przekąska.
MROŻONKI
Czego potrzebujesz?
- Surowce (warzywa lub owoce) jędrne bez uszkodzeń
- Woreczki lub pojemniki przeznaczone do kontaktu z żywnością i mrożenia
Jak to zrobić?
Warzywa
- Dokładnie umyj i osusz ręczniczkiem kuchennym.
- Usuń nasiona a duże warzywa np. kalafior czy marchewka pokrój na mniejsze kawałki.
- Zblanszuj tj. zanurz we wrzątku na 60 sekund a następnie schłodź zimną wodą.
- Przełóż warzywa do woreczków lub pojemników i opatrz datą.
- Możesz je przechowywać nawet rok.
Owoce
- Posortuj, umyj i osusz ręczniczkiem kuchennym.Wypestkuj te owoce, które tego potrzebują np. wiśnie czy śliwki.Skrop sokiem z cytryny, by powstrzymał zmianę barwy owoców podczas mrożenia. Przełóż owoce do woreczków lub pojemników i opatrz datą. Możesz je przechowywać nawet rok.
KORZYŚCI Z PRZETWARZANIA WARZYW I OWOCÓW
5 korzyści kiszonek
- Wspierają prawidłową florę bakteryjną przewodu pokarmowego
- Wzmacniają naturalną odporność
- Zapobiegają zaparciom
- Spowalniają starzenie gdyż są źródłem witamin antyoksydacyjnych
- Obniżają poziom cholesterolu
5 korzyści mrożonek
- Mają wysoką wartość odżywczą porównywalną do świeżych surowców
- Stabilizują pracę przewodu pokarmowego
- Pomagają zachować wysokie spożycie warzyw zimą
- Dają możliwość dostępu do cennych owoców jagodowych przez okrągły rok
- Są łatwo dostępne i niedrogie
Autorem quizu jest Monika Stromkie-Złomaniec, dietetyk kliniczny, ekspert programów i projektów poprawiających nawyki żywieniowe Polaków. Autorka wielu artykułów z zakresu zdrowego odżywiania, współautorka książek. Prowadzi poradnię dietetyczną „Z kaloriami na pieńku”. Uczy jak jeść zdrowo, sezonowo, smacznie i jak docenić rolę warzyw i owoców.
Źródło: KZGPOiW
#PołowaSukcesu #PołowaTegoCoJemy #PolskieSuperowoce
Sfinansowano ze środków Fundusz Promocji Owoców i Warzyw w ramach realizacji przez Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw projektu „CORE TEAM - promocja konsumpcji owoców i warzyw i forum współpracy sektora”.
Kontakt:
Aktualne komunikaty prasowe:
Edukacja żywieniowa krok 5 - Patenty na przetwarzanie - publikacja 29/07 |
Edukacja żywieniowa krok 4 - Prawidłowe przechowywanie - publikacja 29/07 |
Edukacja żywieniowa krok 3 - Madre zakupy 6/21 |
Edukacja żywieniowa krok 2 - Pomagamy oswoić warzywa i owoce 5/21 |
Edukacja żywieniowa krok 1 - Wzbudzamy ciekawość 5/21 |
Edukacja wspierająca zwiększenie spożycia warzyw i owoców 5 KROKÓW - 6/21 |
Przewodnik dla mamy karmiącej - publikacja 29/07 |
Jedzenie na odmłodzenie - 6/21 |
Jedzenie na poprawę płodności 5/21 |
Jedzenie na dobre myślenie 4/21 |
Wcześniejsze komunikaty prasowe:
#NBKWOiW#KANTAR#KZGPWiO#WczorajnaTalerzu#połowasukcesu#PołowaTegoCoJemy#CoreTeamINSPIRE smarter brandingMonika Stromkie-ZłomaniecZ kaloriami na pieńku#IYFV2021#FruitsVegYear#codziennie#PolskaSmakuje#KupujŚwiadomie#ProdukPolski