Czego uczyć zbierających borówkę, by dłużej zachowała swoje walory i smak?

Sierpień to pełnia sezonu na polskie borówki. Są uprawiane we wszystkich regionach kraju. Powierzchnia ich uprawy przekracza 5,5 tys. ha. Według danych GUS wielkość produkcji borówki w Polsce w 2018 r. wyniosła 25 tys. ton, co oznacza wzrost o ponad 50% w stosunku do 2017 r. (16 tys. ton). Dynamicznie rośnie ilość osób zaangażowanych w utrzymanie standardów produkcji i zbioru. Wszyscy mają jeden cel: przekonać konsumentów do borówki – dostarczyć jak najlepszy towar, sprawić, że konsument będzie zadowolony, finalnie włączy borówkę do swojej codziennej diety. To warunek sukcesu, zarówno z punktu widzenia plantatorów, jak i wielu osób kreujących nasze nawyki żywieniowe i promujących polskie superowoce.

O efekcie końcowym – walorach i smaku owoców trafiających do konsumenta – często decyduje sposób zbioru oraz czas do ich schłodzenia. Odpowiednio zebrane i szybko schłodzone owoce są gwarancją jakości. Dzięki nim borówka zachowuje też swój charakterystyczny woskowy nalot.

Woskowa powłoka, która pokrywa borówki, nazywana jest meszkiem. To naturalna substancja, która chroni owoce przed uszkodzeniami. Piękny woskowy nalot pozwala mieć pewność, że owoce nie były wielokrotnie przesypywane podczas drogi z plantacji na sklepową półkę. Jego obecność to dla konsumentów bardzo dobry i bardzo prosty miernik jakości kupowanych borówek.

Polska jest jednym z największych producentów borówki ma świecie. Polish Berry Cooperative dostarcza borówki z polskich plantacji do ponad 30 krajów na 4 kontynentach. Decydujące znaczenie w eksportowych sukcesach ma jakość owoców i jej utrzymane po zbiorze. Kluczowy jest tutaj czas, jaki mija od zerwania do wstępnego schłodzenia, jeszcze na plantacji.

Ręczny zbiór nie jest standardem na świecie. Mamy  wyższe standardy zbioru i przechowywania. Polscy plantatorzy promują te standardy w całej branży. Borówka zbierana w określony sposób może być dostarczana do konsumentów na najbardziej wymagających rynkach, od Unii Europejskiej po kraje Dalekiego Wschodu.

Oto uniwersalne zasady, które warto stosować zbierając borówki niezależnie od skali uprawy.

1. Ocena owoców. Zbierać należy wyłącznie owoce dojrzałe - słodkie, nieuszkodzone, o średnicy powyżej 12 mm. Owoce muszą być całkowicie suche, ponieważ suszenie owoców po zebraniu bardzo negatywnie wpływa na ich trwałość.  

2. Technika zbioru. Zbieramy dwoma rękami, układając je w „koszyczek”. Zbieramy na 1 kontakt, delikatnie odrywając borówki za pomocą kciuków obu dłoni, tak aby zachować woskowy nalot. Zbiór prowadzimy od dołu do góry krzewu i zrywamy wszystkie dojrzałe owoce.

3. Dla zachowania nalotu i uniknięcia uszkodzeń w rękach trzymamy jednocześnie nie więcej niż 5-7 borówek. Charakterystyczny woskowy nalot jest najprostszym miernikiem jakości. Świadczy on o fachowym zbiorze i zapewnieniu dobrych warunków w drodze z plantacji na sklepową półkę.

4. Owoce najlepiej zbierać do przeźroczystych miseczek lub tzw. panetek. Bardzo ułatwiają one samokontrolę przez osobę zbierającą. Pamiętajmy, że celem jest minimalizacja dotykania owoców. Ideałem jest dostarczenie na ich na stół bez przesypywania, turlania, przetaczania, przegarniania.   

5. Na plantacjach panetki wkładane są do skrzynki, którą dla ochrony przed zanieczyszczeniami ustawia się na skrzynce innego koloru. To bardzo przydatny patent. Ciemniejsze skrzynki dotykają ziemi, do jaśniejszych zbieramy owoce.  

6. Jeśli to tylko możliwe, skrzynkę ustawiamy w cieniu i zawsze nakrywamy kolejną skrzynką dla ochrony przed słońcem. Jeśli podczas zbioru mamy 2 kolory skrzynek, to nakrywamy jaśniejszą.

7. Dla zachowania walorów i smaku borówek, ich wstępne schłodzenie powinno nastąpić szybko, w ciągu 30 minut od zebrania. W warunkach domowych jest to stosunkowo proste – zebrane borówki należy jak najszybciej włożyć do lodówki.    

Najwyższy na świecie standard zbioru określa czas schłodzenia jako nie więcej niż 30 minut od zerwania owocu. 

Został opracowany i wdrożony w Polsce, na plantacjach należących do Polish Berry Cooperative. Jest to standard wyższy niż Global GAP czy BRC - najbardziej wymagające międzynarodowe certyfikaty. Dzięki takiemu podejściu borówki są dłużej jędrne i soczyste, zachowują smak i walory świeżo zebranych owoców.

Świeże borówki dobrej jakości są jędrne, suche, nie uszkodzone i mają wyraźny, jasnoniebieski woskowy nalot. Najlepiej kupować je w przezroczystych opakowaniach, które pozwalają obejrzeć owoce ze wszystkich stron. W sklepie powinny być przechowywane w obniżonej temperaturze. Mając wybór, warto kupić te, które są w lodówce.

Schłodzenie ma kluczowe znaczenie dla utrzymania ich jakości – walorów i smaku. Zawsze warto pytać o to, jak szybko były schłodzone i w jakiej temperaturze były przechowywane. Najlepsze w smaku są te, które były schłodzone w krótkim czasie od zerwania, a drogę od plantacji do sklepu przebyły w temp. 2°C.

Borówki najlepiej trzymać w lodówce. Przechowywane w taki sposób będą świeże nawet przez tydzień.
Eksperci polecają również, by bezpośrednio przed spożyciem wyjąć je na kilkanaście minut z lodówki. Ten czas w temperaturze pokojowej wystarczy. Dzięki temu wzmocnimy ich smak.

Borówka to superowoc do zadań specjalnych. Według danych z USDA Human Nutrition Research Center on Aging owoce borówki są najbogatszym źródłem antyoksydantów wśród wszystkich masowo dostępnych owoców i warzyw. Mają silne działanie antynowotworowe, są rekomendowane w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia. Redukują zły cholesterol. Obniżają wysokie ciśnienie. Borówki są doskonałym pokarmem dla mózgu. Poprawiają wzrok. Pomagają przy infekcjach dróg moczowych.

Nazywane są „eliksirem młodości”, w znakomity sposób usuwają nadmiar wolnych rodników, przyspieszają regenerację zniszczonych komórek nerwowych oraz pobudzają proces powstawanie nowych. Borówki opóźniają procesy starzenia, powstawania zmarszczek. Wpływają na wgląd skóry i włosów, działają regenerująco na cały organizm.

Wszystko to za sprawą flawonoidów. To związki wykazujące silne działanie przeciwutleniające. Usuwają z organizmu toksyny i działają przeciwzapalnie. Jedzone regularnie, są doskonałe w profilaktyce wielu chorób. Dzięki hamowaniu namnażania się szkodliwych wolnych rodników, opóźniają procesy starzenia się. Dlatego borówki są polecane – dla zdrowia i dla urody!