Ekologia, klimat i czyste powietrze nie należą do priorytetów młodych wyborców. W obecnym momencie życia na ekologię, jako jedną z najważniejszych wartości, wskazuje zaledwie 7 proc. młodych Polek i Polaków. Jednocześnie cenią oni sobie obecność w ich najbliższym otoczeniu elementów powiązanych ze środowiskiem i ekologią, m.in zieleni, lasów, ścieżek rowerowych - wynika z badania Debiutanci ’23.
Jesienią 2023 roku przy urnach pojawi się niemal 1,5 miliona nowych wyborców - przedstawicieli pokolenia katastrofy klimatycznej dorastającego w okresie, gdy coraz głośniej przed nią ostrzegano, ale jednocześnie doświadczano jej efektów. Informacje o kolejnych rekordach temperatury, topniejących lodowcach i zanieczyszczonym powietrzu stanowią część ich rzeczywistości.
Pomimo wyrażanych obaw o stan środowiska co trzeci badany jest znudzony ciągłym mówieniem o sprawach ekologicznych czy środowiskowych. Może to być powiązane z brakiem zaufania wobec polityków, którzy tych sformułowań nadużywają. Jednocześnie w podobnym nasileniu prezentowane są postawy aktywistyczne - 35 proc. respondentów w najbliższej przyszłości chciałoby zaangażować się w działalność proekologiczną - wynika z badania “Debiutanci ‘23” przygotowanego przez agencję Profeina i Lata Dwudzieste.
Niezależnie od tego, że debiutanci wyborczy - czyli dzisiejsi 18-21-latkowie - nie obdarzają polityków zaufaniem, zapytani o to, kto powinien się zająć sprawami środowiska ponad połowa z nich wskazuje właśnie na polityków. Mimo że kwestie środowiskowe i te związane z jakością powietrza nie znajdują się w czołówce lęków młodych wyborców to ponad połowa badanych uważa, że uwzględnienie kwestii związanych ze środowiskiem i klimatem w programach partii politycznych jest dla nich ważne, a w przypadku jakości powietrza odpowiada tak prawie 2/3 badanych.
Transport publiczny, ochrona lasów i zielona energia w top 10 postulatów Partii Idealnej
Poproszeni o stworzenie programu hipotetycznej partii marzeń, na którą na pewno oddaliby głos, młode Polki i Polacy w pierwszej dziesiątce wskazali aż trzy postulaty związane ze środowiskiem naturalnym i jakością powietrza, a na dwadzieścia pozycji takich postulatów było już osiem. Spośród nich największą popularnością cieszyły się: rozwój taniej, szeroko dostępnej komunikacji publicznej, ograniczenie wycinki lasów oraz przyspieszenie Polski w przechodzeniu na zieloną energię. Debiutanci nie należą do idealistów - nie chcą ekologii dla samej ekologii, a dla poprawy jakości codziennego życia.
Młode kobiety są wyraźnie bardziej progresywne i proekologiczne niż młodzi mężczyźni. Bardziej martwią się zanieczyszczeniem powietrza, zmianą klimatu i utratą bioróżnorodności, a także częściej niż mężczyźni wskazują, że chcą mieć w okolicy zieleń i dobry transport publiczny. Jednocześnie to one stanowią przeważającą część wśród niezdecydowanych wyborców, a w efekcie mogą stać się kluczem do rozwiązania zagadki finalnego wyniku wyborczego.
- Statystycznie to właśnie my, dziewczyny, jesteśmy często niezdecydowane co do udziału w wyborach, i jednocześnie deklarujemy proekologiczne postawy. Martwi nas na przykład zeszłoroczna katastrofa w Odrze spowodowana spuszczaniem odpadów przez kopalnie do rzeki, pogłębiająca się susza w Polsce, wycinka Puszczy Karpackiej czy kolejne głupie inwestycje spółek skarbu państwa w gaz i ropę - komentuje wyniki raportu Wiktoria Jędroszkowiak z inicjatywy Wschód. - Możemy namieszać w tych wyborach i możemy zrobić to wspólnie: głosując i patrząc politykom na ręce.
Wymarzone sąsiedztwo zamiast ekologii
Debiutanci zapytani o wymarzoną okolicę do zamieszkania w pierwszej kolejności wskazują na dużo zieleni w pobliżu (54 proc.) oraz dobry transport publiczny (37 proc.), co okazuje się być ważniejsze niż sklepy (30 proc.), restauracje i kawiarnie (20 proc.), czy parkingi (19%). Na “zielonych” elementach otoczenia zależy najbardziej zależy kobietom, a także osobom zmartwionym stanem powietrza i środowiska, dla których ważne jest zawarcie tych kwestii w programach politycznych.
- Pomimo tego, że słowa „ekologia” i „środowisko” nie trafiają do serc młodych wyborców, odpowiedzi na pytanie o wymarzone sąsiedztwo pokazują, że chcą oni żyć w zrównoważonym ekosystemie. Zmiany należy jednak wprowadzać pod innymi sztandarami niż ogólne hasła. Młodzi oczekują od decydentów prostej i pozytywnej opowieści, co zrobić, by żyło im się lepiej. Nie chcą słyszeć o zagrożeniach i wyrzeczeniach związanych ze zmianami klimatu. Popierają jednak zrównoważone i czysto-powietrzne postulaty, jak rozwój transportu publicznego czy troskę o zieleń w przestrzeni publicznej. Te tematy nierozerwalnie łączą im się bowiem z jakością ich życia - mówi Zuzanna Szybisty z agencji PR Profeina, współautorka badania.
Czy(m) w Polsce da się oddychać?
Jakość powietrza wydaje się istotną kwestią dla młodych wyborców - uwzględnienie tej kwestii w programach partii politycznych jest ważne dla 63 proc. badanych. Z kolei 42 proc. jako priorytet środowiskowy dla Polski wskazuje ograniczanie zanieczyszczenia powietrza. Jednocześnie respondenci ocenili jakość powietrza w swojej okolicy jako dobrą lub bardzo dobrą. Analizując jednak odpowiedzi z badania jakościowego widać, że część z nich, po pogłębieniu tematu, zaczyna dostrzegać problem.
- Z naszego badania wyłania się dość prosty przepis na podniesienie komfortu życia młodych wyborców z jednoczesnym zadbaniem o jakość powietrza. Inwestycja w tereny zielone, transport publiczny i infrastrukturę pieszo-rowerową - te trzy postulaty są zgodne zarówno z programem partii idealnej, opiniami o priorytetach dla podniesienia jakości powietrza, jak i z marzeniami młodych Polek i Polaków o bliskim sąsiedztwie - komentuje Zuzanna Szybisty, ekspertka ds. komunikacji.
Pełen raport dostępny jest bezpłatnie do pobrania na stronie mlodziwyborcy.pl
Raport “Debiutanci '23” powstał na podstawie badania techniką CAWI na reprezentatywnej grupie 1000 osób urodzonych w przedziale dat 14.10.2001-04.11.2005 (osób, które po raz pierwszy będą miały możliwość wziąć udział w wyborach parlamentarnych) oraz badania jakościowego na czterech grupach fokusowych. Pomysłodawcą badania jest agencja Profeina, realizująca projekt PR “Stimulating demand from young voters for greater action on air quality” finansowany przez Clean Air Fund. Badanie jakościowe (grupy dyskusyjne): IRCenter, maj 2023. Badanie ilościowe: IQS, maj/czerwiec 2023. Koncepcja badań i przygotowanie raportu: Lata Dwudzieste.
