Wyjaśnij mi to na jabłkach, nie na awokado - specjaliści postulują spolszczenie diety śródziemnomorskiej

Komunikat prasowy

Wyjaśnij mi to na jabłkach, nie na awokado - specjaliści postulują spolszczenie diety śródziemnomorskiej

Najistotniejsze w modelu diety śródziemnomorskiej są produkty, które pochodzą z lokalnego rynku, wśród nich sezonowe warzywa i owoce. One są podstawą odżywiania, ponieważ występują w uprawach na tym terenie. Polscy konsumenci błędnie upraszczają zalecenia do produktów, które pochodzą z basenu Morza Śródziemnego. Np. tylko co 7 osoba uważa, że polskie warzywa i owoce pozwalają stosować model diety śródziemnomorskiej. To sprawia, że jest on dla nas niezrozumiały, czasem egzotyczny i zwykle drogi. Specjaliści postulują spolszczenie diety śródziemnomorskiej. Oto wnioski z badań zrealizowanych przez Kantar Public i opinie dietetyków - Edyty Dutkiewicz, Mileny Nosek, Moniki Stromkie-Złomaniec oraz dr hab. n. o zdr. Mariusza Panczyka z Zakładu Edukacji i Badań w Naukach o Zdrowiu, Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. 
_ .jpg
Wyniki badań percepcji „diety śródziemnomorskiej”:
  • Polacy najczęściej uważają, że w diecie śródziemnomorskiej należy spożywać owoce morza i ryby typu łosoś (49%), oliwę z oliwek (43%), południowe owoce (38%), południowe warzywa i zioła (33%)
  • owoce morza i ryby typu łosoś 49%; ryby takie jak lin, karaś, szczupak, sandacz czy karp łącznie 20%;
  • oliwę z oliwek 43%, olej rzepakowy, wraz innymi np. słonecznikowym, lnianym – łącznie 10%;
  • 38% badanych jest zdania, że taka dieta charakteryzuje się spożywaniem owoców południowych, 33% wymienia południowe warzywa i zioła; podobne deklaracje dla polskich gatunków – łącznie 15%;
  • soki owocowe lub warzywne wymieniło 23% ankietowanych;
  • wina z winogron, np. toskańskie - 17%; wina owocowe, np. porzeczkowe – łącznie 7%. 
  • najrzadziej respondenci wskazywali na ziemniaki (6%), mięso wieprzowe (6%) oraz mięso końskie lub owcze (4%). 
Niespełna jedna piąta Polaków (18%) nie potrafiła wskazać żadnego produktu pozwalającego stosować model diety śródziemnomorskiej.
KANTAR Dieta śródziemnomorska_ (4).png
Dieta śródziemnomorska to przede wszystkim bogactwo warzyw i owoców na talerzu. Idą za tym konkretne składniki odżywcze, ale najistotniejsze jest to, że są to warzywa i owoce lokalne, w tym sezonowe.

Produkty charakterystyczne dla basenu Morza Śródziemnego możemy wymieniać na nasze rodzime. Owoce południowe, które tak masowo kupujemy, na ogromny wybór owoców jagodowych, ale też jabłek, gruszek, które są dostępne przez okrągły rok. Warto byśmy w Polsce promowali właśnie ten sposób odżywiania, ale z użyciem naszych rodzimych produktów. Bo sednem sprawy nie jest „oliwa z oliwek”, kluczowa jest regularność używania lokalnych produktów. Takich jak nazywany zresztą oliwą północy, olej rzepakowy

 tłumaczy Monika Stromkie-Złomaniec, dietetyk kliniczny, ekspert projektów poprawiających nawyki żywieniowe Polaków i ekspert Core Teamu.

Aby wyświetlić treść poprawnie zaakceptuj pliki cookies.
Owoce jagodowe są charakterystyczne dla naszego klimatu. W Polsce mamy wyjątkowe warunki do uprawy owoców jagodowych. Duże amplitudy temperatur, zarówno rocznych, jak i dziennych, dają im intensywny smak i wybarwianie. Nigdzie na świecie nie uprawia się tak wielu ich gatunków.
Dla mieszkańców basenu Morza Śródziemnego naturalnym elementem codziennego odżywiania jest np. oliwa z oliwek. Lokalnym jej odpowiednikiem w Polsce, który w niczym jej nie ustępuje, jest olej rzepakowy.

„W wielu parametrach wręcz ma nad nią przewagę - wyższa zawartość witaminy E, niższa zawartość kwasów nasyconych, 10-krotnie wyższa zawartość kwasów Omega 3, korzystniejsza proporcja kwasów omega 6 do omega 3” [źródło].

Uważamy w Polsce, że oliwa z oliwek ma wspaniały profil tłuszczowy, a zapominamy o naszym oleju rzepakowym, oleju z lnu czy z rokitnika. Skupiamy się na owocach egzotycznych, a zapominamy o owocach jagodowych, które mają więcej walorów. Mają większy potencjał antyoksydacyjny, czyli to dlaczego stosujemy je przeciwnowotworowo, w profilaktyce chorób serca, osteoporozie czy innych chorobach cywilizacyjnych. I nam specjalistom umyka to, że powinniśmy promować polskie owoce jagodowe. Aronię, porzeczkę, rokitnik, maliny, jeżyny, truskawki, agrest. Borówki, które tak chętnie jedzą Polacy, wyhodowane w Polsce minikiwi czy jagodę kamczacką, której jesteśmy największym producentem na świecie. Są one niedoceniane i w naszej komunikacji brakuje przekazu, że to one właśnie powinny stać na tym piedestale zdrowia

 zwraca uwagę Milena Nosek, dietetyk kliniczny, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Aby wyświetlić treść poprawnie zaakceptuj pliki cookies.
Połowa tego co jemy to powinny być warzywa, owoce i lokalne przetwory, które z nich powstają. One powinny być elementem codziennej diety Polaków. Zawierają takie samo bogactwo składników bioaktywnych, odżywczych, jak te, które zawarte są w owocach i warzywach, które rosną w krajach basenu Morza Śródziemnego. Żeby się zdrowo odżywiać, i jedni i drudzy, nic nie muszą importować.
Warto myśleć także w kategoriach odczarowania polskiej kuchni, która postrzegana jest jako tłusta i ciężka. Warto byśmy na nowo odkrywali wielkie tradycje polskiej kultury kulinarnej, która może nam zapewnić dobrą, zbilansowaną dietę, która ma wszystkie potrzebne parametry zdrowej diety.

Jako specjaliści powinniśmy kłaść nacisk na to, że model żywienia oparty na warzywach i owocach przynosi nam korzyści długofalowe. To nie tylko leczenie nadwagi, otyłości, ale prewencja przed różnymi chorobami i zapewnienie sobie dobrego samopoczucia na co dzień

 – wyjaśnia Edyta Dutkiewicz, psycholog, dietetyk, psychodietetyk, doktorantka w Zakładzie Endokrynologii Klinicznej i Doświadczalnej w Katedrze Żywienia Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Aby wyświetlić treść poprawnie zaakceptuj pliki cookies.
Spojrzenie oczami specjalistów i edukatorów żywieniowych
Lekarze i dietetycy, którzy są wykształconymi specjalistami, rozumieją dietę śródziemnomorską jako pewien model żywienia. Dla nich „Dieta śródziemnomorska” to termin naukowy. Został wprowadzony w latach 50., po tym jak przebadano charakterystyczne zachowania żywieniowe mieszkańców Włoch i Hiszpanii.
Spolszczając dietę śródziemnomorską powinniśmy mówić o zdrowym stylu życia, którego elementem są zachowania i nawyki żywieniowe. W rozmowie z pacjentem słowo „dieta” warto zamienić na „nawyki żywieniowe”. Spolszczenie polega na budowaniu zachowań, które są oparte o lokalne i sezonowo dostępne produkty. Elementem stylu życia powinien być lokalny targ, bazar, ryneczek, sklep z polskimi warzywami.

Edukację żywieniową powinniśmy zacząć od przedszkola. Pokazywać, co to znaczy dobry styl życia, którego elementem jest aktywność fizyczna, to co jemy, co mamy na talerzu? Pokazywać bliskość natury i zdrowy klimat codziennego życia. Z mniejszą ilością stresu, z mniejszym pośpiechem, zrównoważony styl życia, który jest charakterystyczny dla południa Europy, a może być przecież także charakterystyczny dla polskiego społeczeństwa. Jeżeli nad tym popracujemy

 zachęcał dr hab. n. o zdr. Mariusz Panczyk z Zakładu Edukacji i Badań w Naukach o Zdrowiu, Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Aby wyświetlić treść poprawnie zaakceptuj pliki cookies.
Efektem zaangażowania wielu środowisk producentów i dietetyków klinicznych jest pragnienie spolszczenia diety śródziemnomorskiej. Szybko powstaną pierwsze rekomendacje i listy lokalnych odpowiedników. Ale proces edukacji żywieniowej na pewno liczony będzie w latach, jeśli nie w dekadach. Uda się, jeśli dołączysz się i Ty. Jeśli doczytałeś(aś) ten tekst do końca, witamy w gronie ambasadorów spolszczenia zaleceń śródziemnomorskiego modelu codziennego odżywania.



Informacja o badaniu: zrealizowane w dniach 17-22 marca 2023 r., techniką wywiadów bezpośrednich w domach respondentów, na reprezentatywnej próbie 1010 Polaków w wieku 15 lat i więcej. Sondaż realizowany przez Kantar Public, przy współpracy z agencją INSPIRE smarter branding, w ramach projektu „CORE TEAM”. Projekt finansowany ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw.

Źródło: Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw

Koniec___.jpg

Opracowanie sfinansowano ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw w ramach realizacji przez KZGPOiW projektu „CORE TEAM - promocja konsumpcji owoców i warzyw i forum współpracy sektora, III edycja”.

Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw wspiera integracje sektora ogrodniczego i wzrost świadomość roli owoców i warzyw w codziennym odżywianiu. Wraz z Kantar Public realizuje stały monitoring konsumpcji kluczowych gatunków. Jest on dostępny na stronie WczorajNaTalerzu.pl

Kontakt:
Załączniki

Pobierz wszystkie

KANTAR Dieta śródziemnomorska_ (4).png

grafika | 147 KB

Pobierz
KANTAR Dieta śródziemnomorska_ (8).png

grafika | 1,23 MB

Pobierz
KANTAR Dieta śródziemnomorska_ (7).png

grafika | 1,51 MB

Pobierz
KANTAR Dieta śródziemnomorska_ (3).png

grafika | 1,07 MB

Pobierz
KANTAR Spolszczenie Diety Ś (1).jpg

grafika | 457 KB

Pobierz
KANTAR Debata.jpg

grafika | 352 KB

Pobierz
KANTAR Spolszczenie Diety Ś (2).jpg

grafika | 479 KB

Pobierz
KANTAR Dieta Ś (2).jpg

grafika | 325 KB

Pobierz
Używamy plików cookie do działania naszej strony internetowej, analizowania Twojego korzystania z naszych usług, zarządzania Twoimi preferencjami online i personalizowania treści reklamowych. Akceptując nasze pliki cookie, otrzymasz odpowiednie treści oraz funkcje mediów społecznościowych, spersonalizowane reklamy i ulepszony sposób przeglądania. Aby zarządzać swoimi wyborami, kliknij „Ustawienia plików cookie”. Pliki cookie niezbędne są do podstawowego funkcjonowania strony internetowej i nie mogą być odrzucone. Więcej informacji znajdziesz w naszej Polityce plików cookie.
Polityka plików cookies
Pliki cookie używane w witrynie są podzielone na kategorie. Poniżej możesz zapoznać się z każdą kategorią oraz zezwolić na niektóre lub wszystkie z nich lub je odrzucić, z wyjątkiem niezbędnych plików cookie, które są wymagane do zapewnienia podstawowej funkcjonalności witryny. Jeśli wcześniej dozwolone kategorie zostaną wyłączone, wszystkie pliki cookie przypisane do tej kategorii zostaną usunięte z Twojej przeglądarki. Listę plików cookies przypisanych do poszczególnych kategorii oraz szczegółowe informacje na ich temat znajdziesz w zakładce „Polityka plików cookies".
Niezbędne pliki cookie
Niektóre pliki cookie są wymagane do zapewnienia podstawowej funkcjonalności. Bez tych plików cookie witryna nie będzie działać prawidłowo. Są one domyślnie włączone i nie można ich wyłączyć.
Preferencje
Preferencyjne pliki cookie umożliwiają witrynie internetowej zapamiętywanie informacji w celu dostosowania wyglądu i zachowania witryny do potrzeb każdego użytkownika. Może to obejmować przechowywanie wybranej waluty, regionu, języka lub motywu kolorystycznego.
Analityczne pliki cookie
Analityczne pliki cookie pomagają nam ulepszać naszą witrynę internetową, gromadząc i raportując informacje na temat jej użytkowania.
Marketingowe pliki cookie
Marketingowe pliki cookie służą do śledzenia odwiedzających na stronach internetowych, aby umożliwić wydawcom wyświetlanie trafnych i angażujących reklam. Włączając marketingowe pliki cookie, wyrażasz zgodę na spersonalizowane reklamy na różnych platformach.