Dlaczego słowo „dieta” tak źle się kojarzy?

- Słowo dieta powoduje, że zamykamy się w pewnych ramach i poza te schematy nie możemy wyjść. Kiedy pada słowo „dieta” najczęściej słyszymy odchudzanie, wyrzeczenia, coś z czego musimy zrezygnować, listę zakazów. Automatycznie pojawia się frustracja, złość, niewiara, że wyjdzie, projekcja, że my tego na dłuższą metę nie udźwigniemy, że to będzie rozwiązanie na krótko. Naszą rolą, dietetyków i psychodietetyków, jest zmienić to myślenie. Słowo „dieta” wszyscy postrzegać powinniśmy jako kreacja nawyków żywieniowych i jako chęć zmiany trwałej, na lata. Jako coś, co poprawi nam jakość życia, poprawi nasz nastrój, codzienne funkcjonowanie, a nie spowoduje, że cały czas będziemy sfrustrowani i przekonani, że czegoś nie można. Naszą rolę jest pokazać, że zdrowy styl życia może być fajny, smaczny i przyjemny - mówi Magdalena Czyrynda-Koleda, dietetyk i psychodietetyk, Z kaloriami na pieńku.

- Używanie słowa dieta raczej nie pomaga, ponieważ większość osób postrzega je jako nieprzyjemne, bolesne, ograniczające. Dietetycy używają tego słowa dla uproszczenia. Jest po prostu krótsze niż „sposób żywienia” albo „styl życia”. Musimy wypracować komunikację, która zaspokoi potrzeby pacjenta, a jednocześnie pozwoli się łatwo komunikować specjaliście. Staramy się do tego podejść jak najbardziej elastycznie i dostosować dietę do siebie, a nie siebie do diety. Ważna jest zmiana postrzegania sposobu odżywiania, jako czegoś co nas ogranicza. Ważne jest myślenie i mówienie do siebie językiem korzyści. Starajmy się skupić na pozytywach, na tym, co możemy osiągnąć, co chcemy osiągnąć, a nie na tym, co musimy, co powinniśmy albo co inni robią – dodaje Agata Lewandowska, dietetyk, psychodietetyk, autorka ponad 20 książek pomagających w zdrowym odżywianiu, LewandowskaAgata.pl.

Okazało się, że słowo dieta jest interpretowane inaczej przez konsumentów i przed specjalistów do spraw żywienia. Konsumenci interpretują dietę jako kaganiec na szyi, coś trudnego, czasowego, coś bez przyjemności.

- Powinniśmy działać dwutorowo. Z jednej strony tłumaczyć, że słowo dieta to nie są ograniczenia, że to jest szerokie pojęcie, które opisuje styl życia. Z drugiej, częściej używać sformułowania „sposób odżywiania”, który jest smaczny, służy zdrowiu, profilaktyce chorób metabolicznych czy chorób nowotworowych. Czasami, jako specjaliści, wysilmy się i zbudujmy dłuższą wypowiedź. Nie skracajmy jej, bo okazuje się, że używając słowa „dieta” konsumenci zupełnie inaczej nas odbierają, zupełnie inaczej rozumieją to, co my chcemy im zakomunikować – przekonuje Monika Stromkie-Złomaniec, dietetyk kliniczny, ekspert ogrodniczego Core Teamu, Z kaloriami na pieńku.
​

Słowo dieta kojarzy się z ograniczeniami, wysiłkiem, generalnie z niczym przyjemnym. Trudno podpierając się tym słowem wprowadzić pozytywny nastój i coś podpowiedzieć Polakom.

- Powinniśmy przejąć odpowiedzialność za swoje zdrowie. Nie szukać wymówek, dieta, jojo, nie zasłaniajmy się żadnymi słówkami. Tu chodzi o dobrostan, im bardziej będziemy zdrowi, tym życie będzie dla nas lepsze. Właśnie na tym polega nasza edukacja – podsumowuje Marta Trząsalska, dietetyk, trener, promotorka zdrowia, Dietetyka & Lifestyle.
​

Badania tego jak odbieramy słowo „dieta” zostały zainicjowane przez producentów warzyw i owoców.

Producenci dzielą się wynikami badań, organizują spotkania z dziennikarzami i debaty dietetyków. Wszystkich łączy troska o kondycje Polaków i chęć by edukacja żywieniowa – nauka zasad codziennego odżywiania i kształtowania nawyków żywieniowych – kojarzyła się jako coś przyjemnego.

Dieta, w potocznym rozumieniu tego słowa, jest ograniczona w czasie i trudno ją powiązać z promocją stylu życia.

- Diety, nawet te modne, nie zmienią nawyków, które wynosimy z domu jako dzieci. Wyzwaniem jest nasze postrzeganie jedzenia i kultura stołu. To czyni zmiany tak trudnym – komentują Milena Nosek, dietetyk kliniczny i dr n. med. Daniel Śliz, Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia.

- Jako Polacy możemy jeść bardzo zdrowo, a jednak tego nie robimy. Badania pokazują jak słowo „dieta” sabotuje nasze wysiłki. Okazuje się, że ma fatalne skojarzenia. Ze sposobem codziennego odżywiania kojarzy je tylko 4 na 10 Polaków. Reszta kojarzy słowo „dieta” z chorobą, odchudzaniem, efektem jo-jo, czyli niewiarą w sukces i z brakiem sukcesów. A lepsze odżywianie to lepsze życie, lepsze samopoczucie, forma, większa atrakcyjność, to smak i cieszenie się posiłkami. Dziś tylko 5% Polaków słowo „dieta” łączy z poprawą nastroju i większą chęcią do życia. Musimy to zmienić. Jako producenci zapraszamy do współpracy wszystkich, którzy widzą jak ważny jest klimat wokół odżywiania, żywności, interdyscyplinarnej współpracy – dodaje Witold Boguta, Prezes Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw i lider zespołu Core Team ds. promocji roli owoców i warzyw w codziennym odżywianiu.

Źródło: Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw

Pełne wyniki w materiale: Percepcja słowa dieta - wyniki badań Kantar